Najczęstszym problemem pojawiającym się podczas wykopów jest obsypywanie się ziemi z krawędzi – to stwarza niebezpieczeństwo dla osób znajdujących się w wykopie, ponadto może spowolnić prace.
Szalunki zgodne z obliczeniami
To dlatego konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie wykopu, które pełni funkcję ochronną nie tylko przed obsypującą się ziemią, ale też przed wodą mogącą napłynąć do wykopu z zewnątrz. Wśród najpopularniejszych metod zabezpieczania wykopu wymienia się deskowanie, czyli wykonanie obudowy ochronnej przy użyciu desek połączonych ze sobą krawędziami. Między ścianami (najczęściej stalowymi) powinny znaleźć się elementy rozporowe – tego rodzaju obudowa jest wielokrotnego użytku, dlatego bez problemu znajdziemy rozporowe szalunki na wynajem. Przed wyborem szalunku należy przeprowadzić obliczenia prowadzące do uzyskania wielkości parcia granicznego gruntu – wówczas będziemy mogli w odpowiedni sposób dobrać części szalunku, co zapewni bezpieczeństwo podczas prowadzonych robót ziemnych. Przy doborze szalunku powinniśmy uwzględnić także, jakich gabarytów sprzęt zamierzamy użyć do robót ziemnych oraz jakie jest przewidywane tempo realizacji prac budowlanych.
Szalunek rozporowy jest najczęściej wybieranym rozwiązaniem, gdyż jego montaż jest naprawdę prosty – po wykonaniu wykopu wstępnego na głębokość raptem 1 metra, wstawia się weń wcześniej przygotowany boks. Gdy pogłębiamy wykop, szalunek jest wciskany również coraz dalej w głąb ziemi. Stała pozostaje jedynie szerokość szalunku. Po skończeniu robót w równie prosty sposób możemy pozbyć się szalunku – stopniowo zasypujemy wykop i równie sukcesywnie po prostu podnosimy szalunek. Tego rodzaju szalunek rozporowy jest najprostszą konstrukcją – jednak często możemy spotkać się także z szalunkiem słupowym. Takie deskowanie sprawdza się w przypadku wykopów o głębokości powyżej 3 metrów. Odpowiedniej długości słupy są wciskane ostrzami w grunt – po umiejscowieniu pary słupów, należy odpowiednio rozstawić stalowe płyty oraz wsunąć kolejną parę słupów, by także zagłębić ją w grunt. Dopiero wówczas możemy rozpocząć wybieranie gruntu za pomocą koparki. Słupy zagłębiają się w podłoże, gdy są dociskane z góry łyżką koparki. Podczas prac może wystąpić minimalne odchylenie rozpory.
Niezależnie od wybranego szalunku, pamiętajmy o tym, aby przy wykonywaniu robót ziemnych zachować szczególne bezpieczeństwo i postępować zgodnie z zasadami BHP. Wykonawca robót powinien zadbać o to, aby pracownicy byli wyposażeni w odpowiednią odzież, obuwie oraz sprzęt ochronny.