Przed każdą inwestycją budowlaną należy przeprowadzić badania, które pozwolą na określenie, czy dany grunt nadaje się pod zabudowę, jakie fundamenty mogą zostać wykonane – czy na przykład konieczna będzie ciężka izolacja przeciwwodna, gdyż grunt jest podmokły, czy może wystarczy klasyczna izolacja przeciwwilgociowa.
Ocena zabudowy także stanowi element badań geotechnicznych
Badania geotechniczne powinny być zawsze udokumentowane – to nie tylko przygotowanie opinii geotechnicznej, ale także wykonanie pełnej dokumentacji badań podłoża oraz przygotowanie projektu geotechnicznego. Dzięki badaniom możemy ustalić dokładne warunki geotechniczne gruntów, a następnie poprawnie je zinterpretować. Uzyskane wyniki pozwolą na ocenę, czy warunki gruntowe są proste, złożone czy skomplikowane – zależy to od tego, czy grunty są jednorodne, litologiczne, ciągłe czy zmienne genetycznie, czy wody gruntowe znajdują się daleko od projektowanego poziomu fundamentów budowli, czy też teren pod budowę może podlegać niekorzystnym zjawiskom geologicznym, takim jak występowanie gruntów zapadowych i ekspansywnych, osuwisk oraz form krasowych.
Parametry gruntu mogą być zbadane tylko poprzez próbki pobrane z gruntu, które odznaczają się wysoką jakością – nie zaś przez fragmenty gruntu dostarczone w sposób nieodpowiednio zabezpieczony (na przykład w zwykłym woreczku) przez co zostaje naruszona zarówno struktura, jak i wilgotność danego gruntu. Próbka powinna znaleźć się w cylindrowym próbniku i należy przechowywać ją w sposób, który zabezpiecza ją przed wysychaniem, odkształcaniem oraz przemarzaniem. Dzięki temu oprócz zbadania podstawowych właściwości gruntu – tj. jego wilgotności, ściśliwości, uziarnienia oraz gęstości – możliwe jest także określenie kolejności i granic poszczególnych warstw. Oprócz przeprowadzenia badania gruntu, badania geotechniczne powinny obejmować także ocenę istniejącej zabudowy, jeżeli na danym terenie znajdują się już budynki, tunele, nasypy czy mosty. Należy także zapoznać się z dokumentami archiwalnymi, wśród których wymienić można stare plany, dokumentacje geologiczne, mapy topograficzne i geotechniczne, a nawet zdjęcia lotnicze.
Dzięki połączeniu badań terenowych z kwerendą, możliwe jest określenie najważniejszych warunków dla budowy: metod posadowienia oraz kolejności prac fundamentowych. Dzięki badaniom dowiemy się, czy prace wymagają dodatkowych zabezpieczeń konstrukcyjnych, na przykład w postaci rurowania pali wierconych, a także zyskamy informację, w jaki sposób prace budowlane będą oddziaływać na otoczenie.